8.3 ℃
Op een zonnige maandagochtend zitten vrijwilligers Rob, Albert, Cees en John in het restaurant van hotel De Gouden Karper aan de stamtafel aan de koffie. Vlak om de hoek ligt de 102 jaar oude schutsluis met een kleine brug. Vrijwilliger John is vandaag bedienaar van dienst en kan elk moment een belletje krijgen van een booteigenaar die door de schutsluis wil. 6 jaar geleden begon de inzet van vrijwilligers, waardoor de schutsluis en brug doordeweeks weer werden bediend. Het is sindsdien weer mogelijk om ook op weekdagen het rondje Rustenburg-Verlaat te varen. In het weekend zijn beroepsbedienaars aan zet.
Een lang seizoen
Vrijwilliger en coördinator Albert van der Zee vertelt: “We begonnen met 7 vrijwilligers met een kort seizoen dat begon in juni. Nu zijn we met 17 vrijwilligers en wordt de sluis van half april tot en met eind september bediend. In principe heb je 1 keer per week dienst en in de hoogseizoenmaanden juli en augustus zijn dat er 2 tot 3.” John: “En denk niet dat het alleen mannen zijn hè, er zijn ook 3 vrouwen.”
Professioneel opgeleide vrijwilligers
Recent zijn met een subsidie voor waterrecreatie van de provincie Noord-Holland 3 nieuwe vrijwilligers opgeleid. Cees de Wit is een van hen en is enthousiast over de opleiding: “Het is een hele nieuwe wereld voor mij, want ik heb zelf geen boot en het houdt meer in dan een deurtje open en dicht doen. Je wordt echt opgeleid tot professioneel brug- en sluisoperator en nautische verkeersregelaar. Ook de BHV-cursus hoort er bij.”
John: “Met deze papieren zijn we ook inzetbaar op andere sluizen. Via een nautisch uitzendbureau heb ik laatst meegedraaid op een sluis bij Muiden.” Na afronding van de cursus en examen hebben de nieuwe vrijwilligers 2 diensten meegedraaid. Zo kregen ze om praktijkinformatie van ervaren sluis- en brugwachters en konden ze ervaren hoe de bediening is. Cees: “En als er geen boot komt, dan oefenen we gewoon ‘droog’, zonder boot.”
Toeristische gids en een praatje
“We krijgen veel positieve reacties op ons werk”, zegt vrijwilliger en coördinator Rob Idzerda over het werk. “Het is toch altijd gezellig een praatje maken. En je bent niet alleen sluis- en brugbediende, maar ook een soort toeristische gids. We geven namelijk ook vaak een flyer mee over de vaarroute.” Albert vult aan: “Laatst hebben we aan de hand van de sluis aan Canadese toeristen laten zien hoe het Nederlandse polderlandschap werkt. En ook fietsers die voorbij komen zijn nieuwsgierig naar hoe de sluis werkt. Ze denken vaak dat we met de hand bedienen, maar het is gewoon automatisch met knopjes.”
Als waardering voor het werk laten booteigenaren vaak een fooi achter via het klompje dat aan de sluis hangt. Rob: “Het geld van de fooi, vrijwillig en vrijblijvend door passanten gegeven, sparen we op en daar gaan we samen van uiteten.”
Nostalgie
Albert vindt het fijn om bezig te blijven, nu hij met pensioen is. “Na je werkende leven ben je gewend aan een vast stramien. Het vrijwilligerswerk geeft je regelmaat in je week. Daarnaast zijn de sociale contacten heel fijn. In principe heb je alleen dienst, maar aan het begin en aan het einde van het seizoen spreken we af met de hele club voor een etentje.” Voor Cees zijn al die knopjes nostalgie: “Toen ik als werktuigbouwkundige voor de Hoogovens (nu Tata Steel) werkte, bediende ik ook de ovens met de vele knopjes.” Rob vindt het fijn om met water bezig te blijven, want hij werkte voor de zeescheepvaart.
Vrijwilliger en bedienaar van dienst John
Rustige ochtend
In 2021 schutten de vrijwilligers in totaal 239 boten. Dat is ruim een derde van alle boten die door de sluis kwamen in 2021. Deze ochtend is het rustig en wordt er niet gebeld, waardoor John niet in actie hoeft te komen. Toch wordt het openen van de sluis en de brug gedemonstreerd. Via een bedienpaneel met knoppen opent hij de schutdeuren, sluit hij de slagbomen voor het verkeer, gaat de brug open en kan de denkbeeldige boot doorvaren. De vrijwilligers kijken terug op een goed seizoen. Tijdens corona hebben meer mensen een boot aangeschaft en er is weer veel geschut. Cees: “Ik ben benieuwd naar volgend jaar, want wie weet hebben de hoge brandstofprijzen nog invloed op het volgende vaarseizoen.”
Bron: Provincie Noord-Holland
